​

Επισκόπηση

 

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η παροχή αίματος σε μέρος του εγκεφάλου διακόπτεται ή μειώνεται, εμποδίζοντας τον εγκεφαλικό ιστό να λάβει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά. Τα εγκεφαλικά κύτταρα αρχίζουν να πεθαίνουν μέσα σε λίγα λεπτά.

 

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ένα ιατρικό επείγον περιστατικό, και η άμεση θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας. Η έγκαιρη δράση μπορεί να μειώσει την εγκεφαλική βλάβη και άλλες επιπλοκές.

 

Συμπτώματα

 

Τα σημεία και τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνουν:

 

Προβλήματα ομιλίας και κατανόησης. Μπορεί να αντιμετωπίσετε σύγχυση, να χάνετε τα λόγια σας ή να δυσκολευτείτε να κατανοήσετε την ομιλία των άλλων.

Παράλυση ή μούδιασμα του προσώπου, του βραχίονα ή του ποδιού. Μπορεί να αναπτύξετε ξαφνικό μούδιασμα, αδυναμία ή παράλυση στο πρόσωπο, το χέρι ή το πόδι σας. Αυτό συχνά επηρεάζει μόνο τη μία πλευρά του σώματός σας.

Προβλήματα όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια. Μπορεί ξαφνικά να έχετε θολή ή μαυρισμένη όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια ή μπορεί να βλέπετε διπλά.

Πονοκέφαλος. Ένας ξαφνικός, σοβαρός πονοκέφαλος, ο οποίος μπορεί να συνοδεύεται από έμετο, ζάλη ή αλλοιωμένη συνείδηση, μπορεί να υποδεικνύει ότι έχετε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πρόβλημα στο περπάτημα. Μπορεί να σκοντάψετε ή να χάσετε την ισορροπία σας. Μπορεί επίσης να έχετε ξαφνική ζάλη ή απώλεια συντονισμού.

 

Αίτια

 

Υπάρχουν δύο κύριες αιτίες εγκεφαλικού επεισοδίου: μια μπλοκαρισμένη αρτηρία (ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο) ή διαρροή ή ρήξη ενός αιμοφόρου αγγείου (αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο). Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν μόνο μια προσωρινή διαταραχή της ροής του αίματος στον εγκέφαλο, γνωστή ως Παροδική Ισχαιμική Επεισόδιο, που δεν προκαλεί μόνιμα συμπτώματα.

 

Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο

​

Αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος εγκεφαλικού επεισοδίου. Συμβαίνει όταν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου στενεύουν ή μπλοκάρονται, προκαλώντας σοβαρή μείωση της ροής του αίματος (ισχαιμία). Τα μπλοκαρισμένα αιμοφόρα αγγεία προκαλούνται από λιπαρές εναποθέσεις που συσσωρεύονται στα τοιχώματα ή από θρόμβους αίματος που ταξιδεύουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματός.

 

Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο

 

Το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλό σας έχει διαρροή ή ρήξη. Εγκεφαλικές αιμορραγίες μπορεί να προκύψουν από πολλές καταστάσεις που επηρεάζουν τα αιμοφόρα αγγεία σας. Παράγοντες που σχετίζονται με αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο περιλαμβάνουν:

 

• Ανεξέλεγκτη υψηλή αρτηριακή πίεση

• Αντιπηκτικά φάρμακα

• Εξογκώματα σε αδύναμα σημεία στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων σας (ανευρύσματα)

• Τραύμα (όπως σε αυτοκινητιστικό ατύχημα)

• Εναποθέσεις πρωτεΐνης σε τοιχώματα αιμοφόρων αγγείων που οδηγούν σε αδυναμία στο τοίχωμα του αγγείου (εγκεφαλική αμυλοειδής αγγειοπάθεια)

• Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο που οδηγεί σε αιμορραγία

• Μια λιγότερο κοινή αιτία αιμορραγίας στον εγκέφαλο είναι η ρήξη ενός ανώμαλου συμπλέγματος λεπτών αιμοφόρων αγγείων (αρτηριοφλεβική δυσπλασία).

 

Παροδικό Ισχαιμικό Επεισόδιο (ΠΙΕ)

​

Είναι μια προσωρινή περίοδος συμπτωμάτων παρόμοιων με αυτά που θα είχατε σε εγκεφαλικό επεισόδιο. Ένα ΠΙΕ δεν προκαλεί μόνιμη ζημιά. Προκαλούνται από μια προσωρινή μείωση της παροχής αίματος σε μέρος του εγκεφάλου σας, η οποία μπορεί να διαρκέσει μόλις πέντε λεπτά.

 

Όπως ένα ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, ένα ΠΙΕ συμβαίνει όταν ένας θρόμβος μειώνει ή εμποδίζει τη ροή του αίματος σε μέρος του νευρικού σας συστήματος.

 

Παράγοντες κινδύνου

 

Πολλοί παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι δυνητικά θεραπεύσιμοι παράγοντες κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνουν:

 

• Παχυσαρκία

• Έλλειψη άσκησης

• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

• Χρήση ναρκωτικών όπως κοκαΐνη και μεθαμφεταμίνη

• Υψηλή αρτηριακή πίεση

• Κάπνισμα

• Υψηλή χοληστερόλη

• Διαβήτης

• Αποφρακτική άπνοια ύπνου

• Καρδιαγγειακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της καρδιακής ανεπάρκειας, των καρδιακών παθήσεων, της καρδιακής λοίμωξης ή του μη φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού, όπως κολπική μαρμαρυγή

• Προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου

• Λοίμωξη COVID-19

 

Άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνουν:

 

Ηλικία — Τα άτομα ηλικίας 55 ετών και άνω έχουν υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου από ό,τι οι νεότεροι.

Φυλή — Οι Αφροαμερικανοί έχουν υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου από ό, τι οι άνθρωποι άλλων φυλών.

Φύλο— Οι άνδρες έχουν υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου από τις γυναίκες. Οι γυναίκες είναι συνήθως μεγαλύτερες όταν έχουν εγκεφαλικά επεισόδια, και είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από εγκεφαλικά επεισόδια από ό, τι είναι οι άνδρες.

Ορμόνες - Η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή ορμονικών θεραπειών που περιλαμβάνουν οιστρογόνα αυξάνει τον κίνδυνο.

 

Επιπλοκές

 

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει προσωρινές ή μόνιμες αναπηρίες, ανάλογα με το πόσο καιρό ο εγκέφαλος στερείται ροής αίματος και ποιο μέρος επηρεάστηκε. Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:

 

• Παράλυση ή απώλεια μυϊκής κίνησης.

• Δυσκολία στην ομιλία ή την κατάποση

• Απώλεια μνήμης ή δυσκολίες στη συγκέντρωση.

• Συναισθηματικά προβλήματα. Οι άνθρωποι που είχαν εγκεφαλικά επεισόδια μπορεί να έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στον έλεγχο των συναισθημάτων τους ή μπορεί να αναπτύξουν κατάθλιψη.

• Πόνος. Πόνος, μούδιασμα ή άλλες ασυνήθιστες αισθήσεις μπορεί να εμφανιστούν στα μέρη του σώματος που επηρεάζονται από εγκεφαλικό επεισόδιο.

• Αλλαγές στη συμπεριφορά και την ικανότητα αυτοφροντίδας. Οι άνθρωποι που είχαν εγκεφαλικά επεισόδια μπορεί να αποσυρθούν από τη ζωή πολύ περισσότερο. Μπορεί να χρειαστούν βοήθεια με την περιποίηση και τις καθημερινές δουλειές.

 

 

Πρόληψη

 

Η γνώση των παραγόντων κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου, ακολουθώντας τις συστάσεις του γιατρού σας και υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής είναι τα καλύτερα βήματα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο

Πολλές στρατηγικές πρόληψης εγκεφαλικού επεισοδίου είναι οι ίδιες με τις στρατηγικές για την πρόληψη καρδιακών παθήσεων. Σε γενικές γραμμές, οι συστάσεις υγιεινού τρόπου ζωής περιλαμβάνουν:

 

• Έλεγχος της υψηλής αρτηριακής πίεσης (υπέρταση).

• Μείωση της ποσότητας χοληστερόλης και κορεσμένων λιπαρών στη διατροφή σας.

• Διακοπή καπνίσματος.

• Αντιμετώπιση του διαβήτη και σωστή ρύθμιση.

• Διατήρηση ενός υγιούς βάρος.

• Διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.

• Τακτική άσκηση.

• Διάγνωση και θεραπεία αποφρακτικής άπνοια ύπνου.

 

Προληπτικά φάρμακα

​

Εάν είχατε ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή ΠΙΕ, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει φάρμακα που θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τον κίνδυνο να υποστείτε άλλο εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτά περιλαμβάνουν:

 

Αντι-αιμοπετάλια φάρμακα. Τα αιμοπετάλια είναι κύτταρα στο αίμα σας που σχηματίζουν θρόμβους. Το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο φάρμακο κατά των αιμοπεταλίων είναι η ασπιρίνη.

Αντιπηκτικά. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν την πήξη του αίματος. Η ηπαρίνη δρα γρήγορα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί βραχυπρόθεσμα στο νοσοκομείο.

 

Η βαρφαρίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί μακροπρόθεσμα. Η βαρφαρίνη είναι ένα ισχυρό φάρμακο αραίωσης του αίματος, οπότε θα πρέπει να το πάρετε ακριβώς όπως κατευθύνεται και να προσέξετε για παρενέργειες. Θα πρέπει επίσης να κάνετε τακτικές εξετάσεις αίματος για την παρακολούθηση των επιδράσεων της βαρφαρίνης.

Αρκετά νεότερα φάρμακα αραίωσης του αίματος (αντιπηκτικά) είναι διαθέσιμα για την πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων σε άτομα που έχουν υψηλό κίνδυνο. Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν νταμπιγκατράνη (Pradaxa), ριβαροξαβάνη (Xarelto) και η απιξαβάνη (Eliquis). Συνήθως δεν απαιτούν τακτικές εξετάσεις αίματος ή παρακολούθηση από το γιατρό σας. Αυτά τα φάρμακα συνδέονται επίσης με χαμηλότερο κίνδυνο αιμορραγικών επιπλοκών.