Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή της ζωής τους υποφέρουν από πονοκέφαλο (κεφαλαλγία) ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπιστεί με ένα απλό παυσίπονο.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των πονοκεφάλων είναι πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες, δηλαδή δεν οφείλονται σε κάποια υποκείμενη εγκεφαλική βλάβη, συνεπώς δεν είναι επικίνδυνες για τη ζωή του ασθενούς, μπορεί όμως να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του. Η συχνότητα των κεφαλαλγιών αυτών ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Μπορεί να εμφανίζονται σποραδικά, όταν όμως εμφανίζονται για πάνω από 15 ημέρες το μήνα και για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών, τότε μιλάμε για χρόνια κεφαλαλγία.
Τα 4 κύρια είδη πρωτοπαθών κεφαλαλγιών είναι τα παρακάτω:
Ημικρανία – παρατηρείται κυρίως στο μισό κεφάλι, είναι μέτριας έως μεγάλης έντασης και συνήθως συνοδεύεται από ναυτία, φωτοφοβία και ηχοφοβία. Μερικοί ασθενείς πριν την εμφάνιση του πόνου εμφανίζουν αύρα (πρόκειται για νευρολογικό φαινόμενο που εκδηλώνεται κατά την έναρξη της ημικρανικής κρίσης και τα χαρακτηριστικά της διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Οι ασθενείς μπορεί να περιγράφουν λαμπάκια, φωτεινές γραμμές ή μυγάκια στο οπτικό τους πεδίο, μούδιασμα στο ήμισυ του σώματος, δυσκολία στην ομιλία κλπ)
Κεφαλαλγία τύπου τάσεως – είναι ήπιας έως μέτριας έντασης και εντοπίζεται σε ολόκληρο το κεφάλι, στους κροτάφους ή στην περιοχή του αυχένα. Σε αντίθεση με την ημικρανία όπου ο πόνος είναι παλλόμενος (σφύζων), στην κεφαλαλγία τύπου τάσεως είναι συνεχόμενος και έχει την αίσθηση του σφιξίματος.
Αθροιστική κεφαλαλγία – εμφανίζεται σπανιότερα, παρατηρείται στη μία πλευρά του κεφαλιού συνήθως στο μάτι και είναι πολύ μεγάλης έντασης. Συχνά συνοδεύεται από ρινική καταρροή, δακρύρροια, ερυθρότητα του ματιού και πτώση του βλεφάρου.
Κεφαλαλγία από κατάχρηση παυσίπονων – η αλόγιστη χρήση φαρμάκων για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων οδηγεί σε επιδείνωση του προβλήματος
Σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο πονοκέφαλος είναι από τις πιο υποδιαγνωσμένες και υποθεραπευμένες παθήσεις καθώς οι πάσχοντες πολύ συχνά δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια. Οι πιο συνηθισμένοι εκλυτικοί παράγοντες των πρωτοπαθών κεφαλαλγιών είναι το υπερβολικό στρες, η αυξομείωση ορμονών (πχ πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης), η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης και η έλλειψη ύπνου.
Για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων το πρώτο βήμα είναι η σωστή διάγνωση. Υπάρχουν φάρμακα που βοηθούν στην καταπράυνση του άλγους, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί συστηματική χορήγηση αγωγής προκειμένου να μειωθούν τα επεισόδια. Επίσης, υπάρχουν πολλά μη φαρμακευτικά μέτρα με τα οποία ο ασθενής μπορεί να μειώσει τη συχνότητα και την ένταση των πονοκεφάλων, άρα και την ποιότητα ζωής του.
